Bredabaan 547, 2170 Merksem, Antwerp

De pastorie met neotraditionele en neogotische inslag werd samen met de kerk in 1893 ontworpen door architect Henri Blomme.


Historiek
De pastorie met neotraditionele en neogotische inslag werd samen met de kerk in 1893 ontworpen door architect Henri Blomme.


Beschrijving
De pastorie is een grotendeels onderkelderd enkelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen, met een noordelijke uitbouw met hoger opgaande (trap)toren en een verlagende oostelijke uitbouw, onder complexe bedaking van schild-, zadel- en tentdaken. Het gebouw wordt gekenmerkt door een samenspel van bakstenen lijst- en puntgevels op arduinen plint, gemarkeerd door doorlopende speklagen en kordons, die evenals voor de kerk aan de straatzijde in arduin zijn uitgevoerd, aan zij- en achtergevels in imitatitienatuursteen (donkere baksteen). Er is een risalietvormende venstertravee met aandak en schouderstukken, op de bovenverdieping gemarkeerd door spitsbogen op versierde hardstenen kraagstukken. De deurtravee heeft een spiegelboogdeur en spits boogveld onder puntig houten afdakje met neogotische windveren en witgeschilderd stenen kruis. We zien pseudo-kruisvensters, -kloostervensters, segmentboogvensters en drielichten. In 1980-1981 werden de houten ramen en deuren vernieuwd. Aan de achtergevel werden recent enkele aanbouwsels toegevoegd.

De oorspronkelijke plattegrond vertoont ter hoogte van de venstertravee twee dooreenlopende plaatsen, de zogenaamde ‘zaal’ (salon) en de eetkamer, op de bovenverdieping corresponderend met twee aparte slaapkamers. Ter hoogte van de deurtravee bevinden zich een L-vormige inkom en gang met aansluitende spreekkamer en haaks ingebrachte bordestrap in de noordelijke uitbouw, voorst de keuken en het washuis in de oostelijke uitbouw; op de bovenverdieping is zowel aan de straat- als aan de tuinzijde een ‘cabinet’ ingebracht dat zowel op de gang als op de respectievelijke slaapkamers uitgeeft; boven de spreekkamer bevindt zich de bibliotheek. Door het gewijzigde gebruik hebben een aantal kamers een andere bestemming gekregen maar aan de oorspronkelijke indeling werd met in wezen niet geraakt. De oorspronkelijke marmeren schoorsteenmantels, de binnendeuren met panelen in imitatiehoutbeschildering, de gelijkaardige beschildering van de lambriseringen in de gang, de betegeling van inkom en gang en de houten trap met kenmerkende spijlenleuning en trappaal zijn nog aanwezig. In de oostelijke uitbouw hangt de neogotische koperen kroonluchter door Jos Junes van circa 1913, afkomstig van de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Smarten.


Bibliografie

Koninklijk Archief voor Monumenten en Landschappen, Archief, Plannen n.o.v. H Blomme, 1893.
Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Merksem, Sint-Franciscus, doss. 2, 3, 4, 5, 7, 8, 14 en plannen K 20.
BAKELANTS I. 1983: De glasschilderkunst in België, negentiende en twintigste eeuw dl. 1A, Deurne, 83-84.
BAKELANTS I. 1983: De glasschilderkunst in België, negentiende en twintigste eeuw dl. C, Deurne, 80-81, 137-138.
DE LANNOY H. s.d.: Van Sint-Jozefseminarie tot Borgerstein vzw. Het voormalig instituut voor priesteropleiding, nu welzijnsvoorziening. M&L 23/2, Brussel, 18.
KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3ND, Brussel – Turnhout, 353.
SOMERS L. 1991: Honderd Jaar Sint Franciscus Merksem. Een Kerk Parochie Gemeenschap…op weg!, Merksem. Koninklijk Archief voor Monumenten en Landschappen, Archief, Plannen n.o.v. H Blomme, 1893.
Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Merksem, Sint-Franciscus, doss. 2, 3, 4, 5, 7, 8, 14 en plannen K 20.
BAKELANTS I. 1983: De glasschilderkunst in België, negentiende en twintigste eeuw dl. 1A, Deurne, 83-84.
BAKELANTS I. 1983: De glasschilderkunst in België, negentiende en twintigste eeuw dl. C, Deurne, 80-81, 137-138.
DE LANNOY H. s.d.: Van Sint-Jozefseminarie tot Borgerstein vzw. Het voormalig instituut voor priesteropleiding, nu welzijnsvoorziening. M&L 23/2, Brussel, 18.
KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3ND, Brussel – Turnhout, 353.
SOMERS L. 1991: Honderd Jaar Sint Franciscus Merksem. Een Kerk Parochie Gemeenschap…op weg!, Merksem.

Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DA002476, Parochiekerk Sint-Franciscus en pastorie
Source: Real Estate Inventory