Generaal Capiaumontstraat 15, 2600 Berchem, Antwerpen

Dit ensemble van vier burgerhuizen werd opgetrokken in 1912, naar een ontwerp van architect Jos Bascourt in een vrije neo-Vlaamserenaissancestijl. De dominante centrale topgevel wordt gevormd door de samengevoegde voorgevels van de twee hoekhuizen. De aansluitende zijgevels zijn duidelijk ondergeschikt aan de monumentale expressie van de afgeschuinde frontzijde. Het bas-reliëf met de afbeelding van Moeder Aarde en het grote beeld in witsteen werden uitgevoerd door J. Weyns.


Het omvangrijk hoekcomplex, genaamd 'De Aarde', bestaat uit vier halfvrijstaande burgerhuizen.

Het is een levendige, symmetrische opstelling met kleurrijke bak- en natuursteengevels, in vrij geïnterpreteerde neo-Vlaamserenaissancestijl. De dominante centrale topgevel wordt gevormd door de samengevoegde voorgevels van de twee hoekhuizen. De aansluitende zijgevels alsook de identieke woningen Generaal Capiaumontstraat 17 en Velodroomstraat 19, zijn duidelijk ondergeschikt aan de monumentale expressie van de afgeschuinde frontzijde.

J. Weyns is de uitvoerder van de afbeelding van Moeder Aarde in een bas-reliëf op de hoofdgevel en een levensgroot witstenen beeld ervoor.

Het geheel vormt een monumentaal gebouw met veelvuldig gebruik van natuursteen. Het driezijdig front telt twee, vier en twee traveeën en wordt vergezeld door een aansluitende muur met hekken. Het pand telt twee bouwlagen onder een kunstleien zadeldak. De klokvormige hoofdgevel zit vervat in een drukke omlijsting met vleugel- en topstukken en wordt geflankeerd door twee spitse, uitkragende hoektorentjes. De twee middentraveeën zijn uitgewerkt als risaliet met gekoppelde, rechthoekige vensters in de eerste bouwlaag en twee brede rondboogvensters onder een waterlijst met cartouchesleutel op de bel-etage. In de top zitten gekoppelde rondboog- en kloostervensters en een gesculpteerde gevelsteen met de voorstelling van moeder aarde. De zijtraveeën en zijvleugels zijn voorzien van rechthoekige en rondboogvensters. In de zijgevels zit een rechthoekige deur met dubbel rondbogig bovenlicht in een renaissancistische omlijsting met wortelmotief driehoekig fronton, verhoogd met polygonale toren met spits.

Velodroomstraat 13 en Generaal Capiaumontstraat 22, beide gedateerd 1911 en uitgevoerd in dezelfde geest naar ontwerp van A. Cols en A. Defever, vormen het enige overblijfsel van de pendant zogenaamd "Het Water" op de tegenover liggende hoek. "Het Vuur" en "De Lucht", bestemd voor de twee andere hoeken, werden nooit gerealiseerd door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Er staat een hedendaagse invulling (1991) met twee identieke flatgebouwen naar ontwerp van T. Cols en D. Verhulst.


Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers Berchem, 956 # 3419.
Archief Onroerend Erfgoed Antwerpen, DA000613, Generaal Capiaumontstraat 15: huis, beschermingsdossier (S.N., s.d.)KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in in Vlaanderen 3ND, Brussel - Turnhout. Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers Berchem, 956 # 3419.
Archief Onroerend Erfgoed Antwerpen, DA000613, Generaal Capiaumontstraat 15: huis, beschermingsdossier (S.N., s.d.)KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in in Vlaanderen 3ND, Brussel - Turnhout.

Bron: Inventaris Onroerend Erfgoed